صادرات فرش دستباف

سرزمین ایران به دلیل برخورداری از تمدن چند هزارساله ی خود عوامل مختلفی را تجربه کرده است. این عوامل تاریخی پیشینه ی ایجاد شهر ها و قواعد خاص هر ناحیه را بوجود آورده است. در این میان هنر های ایرانی بخصوص قالی بافی از قدیمی ترین هنر های به جا مانده ی تمدن ایران است که حتی با پیشرفت تکنولوژی در حال رشد و پویایی است و هیچگاه جایگاه مستحکم خود را از دست نمیدهد. به دلیل وجود هویت مکانی بین شهر های مختلف ایران، هر ناحیه هنر مخصوص به خود یا شکل تغییر یافته ای از هنر دیرین را به همراه دارد. صنعت فرش بخصوص فرش دستباف ایرانی جایگاه اقتصادی مناسبی دارد و این هنر در نقاط فراوانی از دنیا با نام هنر ایرانی شناخته شده است.
 
قدمت فرش های دستباف را میتوان به قدمت بشر دانست چرا که انسان از زمانی که موفق به شناخت و درک محیط اطراف خود شد همواره به دنبال ایجاد ابزاری جهت حفظ امنیت زندگی خویش شد. فرش ها بنا بر احتیاج کاربر و احساس نیاز به موضوع خاصی در اشکال مختلف با دست بافته میشدند مانند پوست حیوانات، نمد و ... فرش های دستباف که بعد ها با پیشرفت زندگی انسانی بوجود آمدند از الیاف تشکیل شدند و بشر قادر بود نخ های تشکیل شده از پشم حیوانات که الیاف طبیعی نام داشتند را بصورت عمودی و افقی به شکل در هم تنیده ای دربیاورد و ازروی الگوهای خاص که همان نقشه های فرش امروزه میباشند ، اصطلاحا فرش را ببافد. فرش های دستباف مشخصه هایی ازجمله پرز، گره و تار و پود دارند. در قدیم ابعاد مشخصی برای بافت فرش وجود نداشت و بنا بر نیاز کاربر و اندازه خانه ها فرش ها بصورت سفارشی بافته میشد . سال های بعد، ابعاد استاندارد مشخصی با توجه به معماری خانه ها در نظر گرفته شد و فرش ها در ابعاد فرش 6 متری ، فرش 9 متری و فرش 12 متری بافته شدند و در اختیار عموم قرار گرفتند.
فرش دستباف به دلیل استفاده از الیاف طبیعی و مرغوب و اصطلاحا کار دست بودن و پروسه ی بافت طولانی و دقت انسانی و دوام بالا از قیمت بالاتری نسبت به فرش ماشینی که توسط کارخانه های فرش و دستگاه ها بافته میشود، دارد. قیمت فرش دستباف با توجه به کیفیت و تراکم متفاوت است . فرش های دستباف معمولا در مکان های کم تردد به علت حفاظت بیشتر قرار میگیرند و شست و شوی آنها با دقت بیشتری و توسط تیم های متخصص انجام میشود. فرش های دستباف بر روی دار های قالی در مدت زمانی چند ماهه بافته میشوند.
 
فرش دستباف ایرانی دارای ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و ملی می باشد که بدلیل زیبایی و کیفیت ویژه در سالهای اول رونق اقتصادی آن، حدود 7 درصد از اشتغال کشور در صادرات را به خود اختصاص داده بود. امروزه بدلیل فقدان مدیریت مناسب و مشکلات بازرگانی و تجاری و ... صادرات آن رو به کاهش است. در این میان میتوانیم با افزایش صادرات به بازاریابی در بازار بین المللی وارد شویم . بازاریابی را میتوان اینگونه تعریف کرد که بازاریاب وظیفه دارد نیاز های ارضا نشده ی افراد را شناسایی کند و با در نظر گرفتن سود آوری به رفع آن نیاز ها با دراختیار گذاشتن پاسخ ها مشغول شود. تحقیقاتی در زمینه بازاریابی فرش در داخل ایران صورت گرفته است که مواردی را نشان میدهد. مانند : کمبود اطلاعات به روز درباره ی نیاز مصرف کننده، فقدان برنامه ریزی استراتژیک برای صادرات فرش، ضعف مدیریت، ضعف تبلیغات ،کاهش کیفیت ، نبود برنامه ریزی مناسب برای شناسایی دیگر فرهنگ ها و سلایق کشور ها، عدم حمایت و ضعف در مشارکت در برپایی نمایشگاه های که همگی بر تولید و تجارت و بازاریابی صادرات فرش تاثیر زیادی دارند. هدف اولیه تمامی شرکت ها کسب مقام نخست در صادرات فرش در جهان است ، چه بسا مهم نگه داشتن این جایگاه است نه صرفا دستیابی به آن. از عواملی که در بازار یابی صادراتی فرش میتوان به آن اشاره کرد شناخت کامل جامعه ی آماری است که شامل افراد در دسترس در زمینه ی تولید و کارشناسی و فروش فرش هستند که با طرح پرسشنامه های مرتبط میتوانیم اطلاعاتی را جمع کنیم که ما را در زمینه ی تولید متناسب با نیاز مصرف کنندگان یاری میکند.
با توجه به پیشرفت زندگی شهر نشینی عوامل موثر تری نسبت به اندازه ی منازل صرفا جهت راحتی فیزیکی برای تولید فرش وجود دارند که این عوامل در بهبود صادرات فرش بسیار موثر هستند. مانند توجه به ویژگی های جغرافیایی، نقش مذهب، شرایط زندگی و امکانات رفاهی ، دکوراسیون ها و مراکز عمومی برای استفاده از کالای تولید شده. توجه به اصل جلب نظر مشتری و قیمت گذاری متناسب نیز میتواند در فروش فرش موثر باشد. با پرورش بازاریابان متخصص و با تجربه و بکارگیری تجربیات و دانش دیگر کشورهای در تولیدات به روز و با تکنولوژی های نو میتوانیم پله هایی را جهت رسیدن به کسب رتبه های اول صادرات فرش در جهان ، ایجاد کنیم که تمامی این موارد نیازمند برنامه ی مناسب و کاربردی است.
نویسنده : یاسمن طهماسبی